نظر مشترک پوتین و ماکرون
کاخ کرملین در بیانیه‌ای اعلام کرد رئیس‌جمهور روسیه و رئیس‌جمهور فرانسه در مکالمه تلفنی خواستار ادامه مذاکرات وین در خصوص برجام شدند.
در بیانیه‌ای از دفتر مطبوعاتی کاخ سفید تصریح شده رهبران دو کشور در تماس تلفنی امروز درباره «وضعیت پیرامون توافق هسته‌ای» با یکدیگر رایزنی کرده‌اند.
در ادامه این بیانیه تصریح شده پوتین و ماکرون «از تداوم گفت‌وگوها در خصوص بازگشت به پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک که جزو مولفه‌های اساسی نظام منع اشاعه هسته‌ای است حمایت کردند.»
روسیه و فرانسه جزو طرف‌های مذاکره با ایران در گفت‌وگوهای هسته‌ای در وین هستند، هر چند که هر یک از دو کشور گاهاً مواضع متفاوتی در قبال این مذاکرات اتخاذ می‌کنند.
روسیه در ماه‌های گذشته بر ضرورت رفع تمامی تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران به عنوان پیش‌شرط مذاکرات هسته‌ای تأکید کرده در حالی که مواضع فرانسه با دولت آمریکا همسویی بیشتری داشته و تلاش کرده ایران را تحت فشار قرار دهد.
مذاکرات وین درباره برجام از فروردین‌ماه سال ۱۴۰۰ با هدف بازگرداندن آمریکا به توافق هسته‌ای برجام و مجاب کردن ایران به متوقف کردن اقداماتش در جهت کاستن از تعهدات برجامی خود آغاز شد. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده با توجه به خروج آمریکا از برجام با نمایندگان این کشور گفت‌وگو نمی‌کند. آمریکایی‌ها از طریق سایر طرف‌های حاضر در مذاکرات، از مواضع ایران مطلع می‌شوند.
ششمین دور این مذاکرات، از روز ۲۲ خردادماه آغاز شد و تا روز یکشنبه ۳۰ خردادماه ادامه داشت. «سید عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه و رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین در آن زمان گفت ملاک ایران رسیدن به یک توافق خوب است. او درباره روند مذاکرات گفت: «به اواخر کار نزدیک شدیم، ولی مسیر باقی‌مانده ساده نخواهد بود».
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
هنوز زمان برگزاری دور هفتم مذاکرات شروع نشده است و مقام‌های کشورهای غربی، کمپین فشار رسانه‌ای-روانی برای مجاب کردن ایران به مشخص کردن زمان دور جدید مذاکرات را تشدید کرده‌اند.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
مضاف بر این، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
رهبر انقلاب اسلامی چند هفته پیش در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.
آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهداتش از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد. ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا به طور کامل تعهداتش در توافق هسته‌ای را اجرا کرد و به کشورهای اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را می‌دادند برای عمل به تعهداتشان فرصت داد.
یک‌سال بعد که دولت‌های اروپایی نتوانستند به وعده‌هایشان عمل کنند تهران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هسته‌ای طی چند گام تعهداتش در توافق هسته‌ای را کاهش خواهد داد.
ساعاتی پیش‌تر، سخنگویاین وزارت خارجه سه کشور اروپایی بدون اشاره به بدعهدی‌های خود در برجام در بیانیه‌ای مشترک از گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره غنی‌سازی ایران ابراز نگرانی کرده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دو گزارش روزهای دوشنبه و سه‌شنبه مدعی شده ایران اقداماتی را در جهت تسریع روند غنی‌سازی اورانیوم به کار گرفته است. این نهاد بین‌المللی دوشنبه گزارش داد ایران اقدام به تولید ۲۰۰ گرم اورانیوم فلزی با غنای ۲۰ درصد کرده است. آژانس همچنین روز سه‌شنبه هم مدعی شده بود «ایران غنی سازی اورانیوم خود را افزایش داده و دو مجموعه از سانتریفیوژهای پیشرفته خود را به غنی سازی ۶۰ درصدی اختصاص داده است».
سخنگویان انگلیس، فرانسه و آلمان ضمن ابراز نگرانی از این اقدامات، از ایران خواسته‌اند «با هدف رسیدن به نتایج سریع و موفقیت‌آمیز در مذاکرات، هر چه سریعتر به وین بازگردد.»
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد که آمریکا سال ۲۰۱۸ این توافق را نقض کرد و از آن خارج شد.
ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و نقض عهد کشورهای اروپایی اعلام کرد که تعهداتش در توافق هسته‌ای ایران را کاهش خواهد داد. تهران بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
