بحران غذا سوخت تورم
با گذشت بیش از ۴۰روز از حمله روسیه به اوکراین، اقتصاد این دو کشور بهشدت تحت تاثیر قرار گرفته است. آخرین محاسبات مربوط به ۲۴ مارس نشان میدهد که ۶۳ میلیارد دلار از زیرساختهای اوکراین بهطور کامل نابود شده است. در سمت دیگر نیز اقتصاد روسیه بهدلیل اعمال تحریمهای متفاوت از سوی دولتهای غربی بهشدت تحت تاثیر قرار گرفته است. اما آسیبهای این جنگ صرفا به اقتصاد دو کشور محدود نبوده و میتواند نقاط مختلفی را در سطح جهان مورد هدف قرار دهد. روسیه و اوکراین در کنار هم بزرگترین تامینکنندگان موادغذایی به خصوص غلات در سطح جهان بودند. با مهاجرت برخی کشاورزان اوکراینی از کشورشان و تبدیل برخی دیگر به سربازان جنگ، بخش زیادی از تولید مواد غذایی این کشور از دور خارج شده و این موضوع میتواند به کمبود شدید غذا در سطح جهان و افزایش تورم منجر شود.
روسیه و اوکراین در کنار هم ۳۰ درصد از صادرات گندم در سطح جهان را بر عهده دارند. در کنار این موضوع حدود ۲۰ درصد از ذرت جهان نیز در این دو کشور تولید میشود. اما نقش این دو کشور در تامین دانههای روغنی آفتابگردان غیر قابل انکار است، چراکه حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از این محصول از این دو کشور تامین میشد. سازمان ملل حدود ۵۰ درصد از غذای مورد نیاز برای برنامه جهانی غذا را از این دو کشور تامین میکرد.
نبرد روسیه و اوکراین موجب شده که نخستین آثار کمبود غذا در شمال آفریقا به راحتی احساس شود. برای مثال کشوری مانند مصر حدود ۸۵ درصد و لبنان حدود ۸۱ درصد از موادغذایی خود را از اوکراین تامین میکردند. علاوه بر اینها، کشور جنگزدهای مانند یمن نیز وابستگی بالایی به واردات غذا از سوی اوکراین و روسیه دارد. این جنگ موجب شده حدود ۲۸۳ میلیون انسان در معرض قحطی غذا قرار بگیرند. این آثار محدود به شمال آفریقا نخواهد بود و به زودی به آسیا و اروپا نیز صدمه خواهد زد. مصر بزرگترین واردکننده مواد غذایی از اوکراین است، ولی در جایگاه بعدی اندونزی و سپس بنگلادش قرار دارند. این دو کشور بخش زیادی از گندم مورد نیاز خود را از اوکراین تامین میکردند. حال با توجه به کاهش شدید تولید اوکراین، به زودی کشورهای آسیایی با بحران غذا روبهرو خواهند بود.
این گستره صادراتی اوکراین موجب میشود که به زودی حجم عظیمی تقاضا از سوی دیگر کشورها برای خرید مواد غذایی صورت بگیرد که میتواند به افزایش شدید قیمتها و در نتیجه تورم ختم شود. برای مثال تورم مصر در ماه مارس حدود ۱۰ درصد بود و در این میان قیمت مواد غذایی حدود ۱۷ درصد افزایش داشته باشد. قیمت مواد خوراکی در برخی کشورها مانند ترکیه حساسیت بیشتری به تغییر قیمتها دارد. ترکیه در ماه گذشته ۶۱ درصد تورم را تجربه کرد که مواد خوراکی در این کشور در ماه مارس حدودا ۷۰ درصد گرانتر شدند.
نقش پررنگ مواد غذایی در تورم کشورها نشان میدهد که بحران غذا یکی از مهمترین مسائل اقتصادی در سال جاری خواهد بود. در کنار این موضوع، کاهش دسترسی افراد به غذا میتواند بحرانهای اجتماعی بزرگی را خلق کرده و هزینههای زیادی را بر اقتصاد جهانی وارد کند